Giới thiệu: Vai trò của ngành thép trong nền kinh tế Việt Nam

Ngành thép là một trong những ngành công nghiệp nền tảng của nền kinh tế Việt Nam. Thép đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực như xây dựng, hạ tầng, cơ khí, và sản xuất công nghiệp.
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, ngành thép Việt Nam năm 2025 vẫn ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực, thể hiện khả năng phục hồi và thích ứng mạnh mẽ sau giai đoạn suy giảm do nhu cầu quốc tế yếu.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng thép thành phẩm đạt hơn 15,8 triệu tấn, tăng gần 10% so với cùng kỳ. Tiêu thụ nội địa cũng tăng hơn 10%, cho thấy nhu cầu trong nước tiếp tục là động lực chính của toàn ngành.

Tình hình sản xuất và tiêu thụ thép hiện nay

Sản lượng và tiêu thụ nội địa: Các doanh nghiệp thép trong nước đang dần phục hồi công suất, đặc biệt là trong mảng thép xây dựng và thép cán nóng (HRC). Nhiều nhà máy lớn như Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim ghi nhận sản lượng tăng đều trong quý II và quý III/2025.

Xu hướng giá thép: Giá thép trong nước đã có dấu hiệu phục hồi nhẹ. Từ đầu tháng 10/2025, nhiều nhà sản xuất điều chỉnh tăng khoảng 200.000 đồng/tấn, phản ánh nhu cầu xây dựng cuối năm tăng cao. Bên cạnh đó, chi phí đầu vào như quặng sắt và than cốc đang ổn định, giúp biên lợi nhuận doanh nghiệp được cải thiện.

Thị trường xuất nhập khẩu: Trong khi xuất khẩu thép vẫn gặp khó do rào cản thương mại và nhu cầu quốc tế giảm, thị trường nội địa đang trở thành “điểm tựa” chính. Xuất khẩu 6 tháng đầu năm đạt khoảng 5,66 triệu tấn, giảm 13% về sản lượng. Tuy nhiên, xu hướng đầu tư công và đô thị hóa trong nước giúp bù đắp phần suy giảm này.

Cơ hội phát triển của ngành thép Việt Nam

Đầu tư công và hạ tầng: Các dự án giao thông trọng điểm như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành, và loạt dự án đô thị lớn đang tạo ra nhu cầu mạnh mẽ cho thép xây dựng. Đây được xem là động lực chính giúp thị trường nội địa tăng trưởng ổn định trong năm 2025–2026.

Đổi mới công nghệ và chuyển đổi xanh: Nhiều doanh nghiệp thép Việt Nam đang đầu tư vào công nghệ luyện thép hiện đại, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải carbon. Xu hướng “thép xanh” không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường cao cấp như EU và Nhật Bản.

Chính sách bảo hộ hợp lý: Chính phủ Việt Nam tiếp tục duy trì thuế chống bán phá giá với thép nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc, góp phần bảo vệ sản xuất trong nước và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Thách thức và rủi ro trong năm 2025

Cạnh tranh từ thép nhập khẩu: Lượng thép nhập khẩu (đặc biệt là HRC từ Trung Quốc) tăng mạnh trong nửa đầu năm, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp nội địa. Tỷ lệ nhập khẩu HRC chiếm đến 71% từ Trung Quốc, buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải cải thiện năng lực cạnh tranh.

Biến động giá nguyên liệu: Dù xu hướng hiện nay tương đối ổn định, nhưng giá quặng sắt và than cốc vẫn chịu ảnh hưởng lớn từ thị trường thế giới. Biến động giá nguyên liệu có thể tác động trực tiếp đến chi phí sản xuất và lợi nhuận toàn ngành.

Tiêu chuẩn môi trường toàn cầu: Các thị trường lớn như châu Âu đang siết chặt quy định về phát thải carbon, yêu cầu doanh nghiệp phải đầu tư mạnh vào công nghệ xanh và hệ thống giám sát môi trường — điều này đòi hỏi chi phí lớn và thời gian chuyển đổi dài.

Triển vọng phát triển ngành thép giai đoạn 2025–2030

Các chuyên gia dự báo, thị trường thép Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng 6–8%/năm trong giai đoạn 2025–2030, đặc biệt nhờ các dự án đầu tư công và phục hồi bất động sản.
Ngành cũng đang hướng tới chuyển đổi xanh, giảm phát thải CO₂ và tối ưu năng lượng. Việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị và sản xuất giúp nâng cao hiệu quả, tiết kiệm chi phí và nâng tầm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường khu vực.

Kết luận: Tầm nhìn phát triển bền vững của ngành thép Việt Nam

Ngành thép Việt Nam đang bước vào giai đoạn phục hồi và tái cấu trúc mạnh mẽ. Với sự hỗ trợ từ chính sách nhà nước, nhu cầu nội địa vững chắc và định hướng phát triển xanh – thông minh, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm sản xuất thép lớn của Đông Nam Á trong tương lai gần.